1- دانشگاه شیراز ، am.po90@yahoo.com 2- دانشگاه شیراز
چکیده: (3487 مشاهده)
امیر پوررستگار،[1]محمّدیوسف نیّری[2] چکیده به سبب حضور مستمرِ نگرش عرفانیدر ضمیر فردی و اجتماعی ایرانیان، در جریانشناسی رویدادهای فرهنگی ایران، باید همواره ماهیت و کارکردهای مکتب تصوف تحلیل شود. شرقشناسان در بررسی و تحلیل تصوف ایرانی ـاسلامی، از مطالعات تطبیقی، رویکردها و متدولوژیهای تحقیقی متنوّعی بهره بردهاند. تصوفپژوهی، از منظر اجتماع و تودهها، بخش مهمی از تحقیقات شرقشناسان را در بر میگیرد. جستار حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، در پی واکاویِ رویکردِ جامعهشناختی در پژوهشهای عرفانی مستشرقان است؛ بهگونهای که کوشیده است از رهگذر این کاوش انتقادی، چگونگی تلائم و تباین تصوف و اجتماع در تحقیقات آنان آشکار شود. نظام شیخوخیت، آزادی مذاهب و چیستی و چگونگی سماع، در خانقاهپژوهیِ شرقشناسان برجسته است.با غوررسی در تحقیقات آنان، «پیوند تصوف و فتوّت» آشکار میگردد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که غالب شرقشناسان، تصوفِ تودهگرایِ خانقاهی و گرایش عامۀ مردم به تصوف را به سبب برابری اجتماعیِ طبقات ارج مینهند و از دیگرسو، گرایش مشایخ را به قدرت نقد کردهاند. در نگاه آنان، هرچند بنمایههای فتوّت صوفیانه، اساس محبوبیت اجتماعی تصوف را شکل داده است؛ معذلک، نخبهسالاری عرفان در دورهی نخستین تصوف، به سبب دوری از طریقتزدگی، نتایج مؤثّرتری داشته است.
[1] . دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی(گرایش ادبیات عرفانی) دانشگاه شیراز، (نویسنده مسئول)،(am.po90@yahoo.com)
[2].استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز،(m.nayyeri100@yahoo.com) تاریخ دریافت: ۱۶/۰۱/۱۳۹۹، تاریخ تأیید: ۱۹/۱۲/۱۴۰۰
امیر پوررستگار،[1]محمّدیوسف نیّری[2] چکیده به سبب حضور مستمرِ نگرش عرفانیدر ضمیر فردی و اجتماعی ایرانیان، در جریانشناسی رویدادهای فرهنگی ایران، باید همواره ماهیت و کارکردهای مکتب تصوف تحلیل شود. شرقشناسان در بررسی و تحلیل تصوف ایرانی ـاسلامی، از مطالعات تطبیقی، رویکردها و متدولوژیهای تحقیقی متنوّعی بهره بردهاند. تصوفپژوهی، از منظر اجتماع و تودهها، بخش مهمی از تحقیقات شرقشناسان را در بر میگیرد. جستار حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، در پی واکاویِ رویکردِ جامعهشناختی در پژوهشهای عرفانی مستشرقان است؛ بهگونهای که کوشیده است از رهگذر این کاوش انتقادی، چگونگی تلائم و تباین تصوف و اجتماع در تحقیقات آنان آشکار شود. نظام شیخوخیت، آزادی مذاهب و چیستی و چگونگی سماع، در خانقاهپژوهیِ شرقشناسان برجسته است.با غوررسی در تحقیقات آنان، «پیوند تصوف و فتوّت» آشکار میگردد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که غالب شرقشناسان، تصوفِ تودهگرایِ خانقاهی و گرایش عامۀ مردم به تصوف را به سبب برابری اجتماعیِ طبقات ارج مینهند و از دیگرسو، گرایش مشایخ را به قدرت نقد کردهاند. در نگاه آنان، هرچند بنمایههای فتوّت صوفیانه، اساس محبوبیت اجتماعی تصوف را شکل داده است؛ معذلک، نخبهسالاری عرفان در دورهی نخستین تصوف، به سبب دوری از طریقتزدگی، نتایج مؤثّرتری داشته است.
[1] . دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی(گرایش ادبیات عرفانی) دانشگاه شیراز، (نویسنده مسئول)،(am.po90@yahoo.com)
[2].استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز،(m.nayyeri100@yahoo.com) تاریخ دریافت: ۱۶/۰۱/۱۳۹۹، تاریخ تأیید: ۱۹/۱۲/۱۴۰۰
امیر پوررستگار،[1]محمّدیوسف نیّری[2] چکیده به سبب حضور مستمرِ نگرش عرفانیدر ضمیر فردی و اجتماعی ایرانیان، در جریانشناسی رویدادهای فرهنگی ایران، باید همواره ماهیت و کارکردهای مکتب تصوف تحلیل شود. شرقشناسان در بررسی و تحلیل تصوف ایرانی ـاسلامی، از مطالعات تطبیقی، رویکردها و متدولوژیهای تحقیقی متنوّعی بهره بردهاند. تصوفپژوهی، از منظر اجتماع و تودهها، بخش مهمی از تحقیقات شرقشناسان را در بر میگیرد. جستار حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، در پی واکاویِ رویکردِ جامعهشناختی در پژوهشهای عرفانی مستشرقان است؛ بهگونهای که کوشیده است از رهگذر این کاوش انتقادی، چگونگی تلائم و تباین تصوف و اجتماع در تحقیقات آنان آشکار شود. نظام شیخوخیت، آزادی مذاهب و چیستی و چگونگی سماع، در خانقاهپژوهیِ شرقشناسان برجسته است.با غوررسی در تحقیقات آنان، «پیوند تصوف و فتوّت» آشکار میگردد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که غالب شرقشناسان، تصوفِ تودهگرایِ خانقاهی و گرایش عامۀ مردم به تصوف را به سبب برابری اجتماعیِ طبقات ارج مینهند و از دیگرسو، گرایش مشایخ را به قدرت نقد کردهاند. در نگاه آنان، هرچند بنمایههای فتوّت صوفیانه، اساس محبوبیت اجتماعی تصوف را شکل داده است؛ معذلک، نخبهسالاری عرفان در دورهی نخستین تصوف، به سبب دوری از طریقتزدگی، نتایج مؤثّرتری داشته است.
[1] . دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی(گرایش ادبیات عرفانی) دانشگاه شیراز، (نویسنده مسئول)،(am.po90@yahoo.com)
[2].استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز،(m.nayyeri100@yahoo.com) تاریخ دریافت: ۱۶/۰۱/۱۳۹۹، تاریخ تأیید: ۱۹/۱۲/۱۴۰۰
pourrastegar A, nayyeri M Y. The Sociological Approach to Sufism in Orientalists’ Researchs Based on Their Khanqah Studies. CHS 2020; 11 (43) :61-88 URL: http://chistorys.ir/article-1-1161-fa.html
پوررستگار امیر، نیّری محمّد یوسف. رویکرد جامعهشناختیِ تصوّف در پژوهشهای شرقشناسان با تکیه بر خانقاهپژوهی آنان. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی. 1399; 11 (43) :61-88
تکمیل فرم تعهدنامه و امضای همه نویسندگان برای ارسال مقاله به داوری الزامی است. پس از تکمیل فرم می بایست در بخش ارسال فایل مقاله بارگذاری شود. جهت دریافت فرم این بخش را کلیک فرمایید.