1- دانشیار گروه نقاشی دانشگاه الزهرا (س) ، e.panjehbashi@alzahra.ac.ir 2- کارشناس ارشد گروه نقاشی دانشگاه الزهرا (س)
چکیده: (380 مشاهده)
نگاره‌های مانوی برای نشاندادن آیین و آموزه‌های دینی مانویت طراحی و تصویرسازی می‌شدند. تقریباً تمامی آثار مانوی اعم از دیوارنگاره، کاغذنگاره، بیرقنگاره و طومارنگاره در ساختار و مضمون یکی‌اند و برای ترسیم هدف والای این دین که رسیدن روح انسان به بهشت روشنی و در نهایت رستگاری است خلق می‌شدند. هنرمند مانوی برای نشاندادن این هدف بیشتر به پیکره‌های انسانی توسل می‌جست و آن‌ها را با اصول ترسیمی و ترکیب‌بندی ویژه که تقریباً برای تمامی نگاره‌ها در نظر داشت اجرا کردهاست. درواقع، پیکره‌های انسانی نقش اساسی در نشاندادن مضمون و شکل‌گیری ساختار نگاره‌ها داشتند تا جاییکه عناصر دیگر در نگاره‌های مانوی بسیار کم‌رنگ‌اند و گاهی اصلاً وجود ندارند. هدف این پژوهش بررسی مضمون و شناخت تمهیدات هنرمند مانوی در ایجاد ساختار نگاره‌ها است. سؤال اصلی پژوهش این است که نگاره‌های مانوی براساس چه مضامینی طراحی شده‌اند و چه نسبتی بین ساختار و مضمون وجود دارد؟ رویکرد این پژوهش توصیفی تحلیلی است و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بررسی نمونه‌های موجود انجام شده است. شیوه تحلیل آثار براساس بررسی اصول و قواعد تجسمی بهکاررفته در ویژگی‌های ظاهری چهار نگاره مانوی صورت گرفتهاست. برپایه یافته‌های پژوهش می‌توان گفت مضمون بیشتر نگاره‌های مانوی در مورد نور و راه‌های رهایی روح از ظلمت و رسیدن به بهشت است. هنر دوره مانوی نظام ساختاری منسجمی دارد و نگاره‌ها دارای پلان‌بندی و تقسیم‌‌بندی‌اند که این پلان‌بندی صفحه‌ای با توجه به مضمون، نقش‌های انسانی و جایگاه نقش‌های انسانی تعریف شده در هر نگاره صورت می‌گرفت.
panjehbashi E, mohammadjani divkolaei Z. Studying the raito of structure and theme in Manichaean paintings (case examples of two flags and two papier-maches). CHS 2023; 15 (57) URL: http://chistorys.ir/article-1-1641-fa.html
پنجه باشی الهه، محمدجانی دیوکلائی زینب. مطالعۀ نسبت ساختار و مضمون در نگاره‌های مانوی نمونۀ موردی دو بیرق و دو کاغذ نگاره. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی. 1402; 15 (57)
تکمیل فرم تعهدنامه و امضای همه نویسندگان برای ارسال مقاله به داوری الزامی است. پس از تکمیل فرم می بایست در بخش ارسال فایل مقاله بارگذاری شود. جهت دریافت فرم این بخش را کلیک فرمایید.
