|
تحول تعریف «کتاب» در تاریخ فرهنگی مسلمانان در قرون نخستین اسلامی
|
محمدحسن احمدی*   |
| دانشیارو عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی دانشگاه تهران ، ahmadi_mn@ut.ac.ir |
|
|
چکیده: (3455 مشاهده) |
یکی از مسائل مهم در حوزه‌ی «الهیات تاریخی»، تحلیل ماهیت اصطلاح «کتاب» است. بی‌توجه‌ی به تغییر ساختاری در تاریخ تمدن اسلامی، یکی از زمینه‌های تلقی نادرست از اصطلاح «کتاب» و در نتیجه سوء‌فهم در تحلیل میراث تمدنی اسلام است. توجه به این تغییر ساختار، مانع از شکل گیری تحلیل‌های نادرست در موضوعات مختلف تاریخ فرهنگ اسلامی مانند «کتابت حدیث»، «منع تدوین»، «جعل حدیث»، «جوامع حدیثی» و... در قرون نخستین تمدن اسلامی می‌شود که به شدت زیر نگاه نقادانه خاورشناسان است. این مقاله با تأسیس، تقریر و تبیین دیدگاه ناظر به ماهیت استغراقی- واسطه ای «کتاب» در کنار ماهیت «گفتاری- نوشتاری» آن در قرون نخستین اسلامی، بر آن است تا ضمن نقد نگاه حاکم بر تحلیل تاریخ حدیث، به تصحیح و ارتقاء استدلال های حوزه‌ی الهیات تاریخی، بپردازد. هم‌چنین، این فرضیه را تقویت کند که نگاه حاکم بر تحلیل تاریخ حدیث که از رویکرد خاورشناسان تأثیر پذیرفته است، به‌شدت از الگوی معیار «کتاب» در قرون متقدم فاصله گرفته است. |
|
| واژه‌های کلیدی: الهیات تاریخی، کتاب، استغراقی، واسطه‌ای، تاریخ فرهنگی |
|
|
متن کامل [PDF 246 kb]
(1034 دریافت)
|
ترویجی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1397/10/24 | پذیرش: 1398/11/19 | انتشار: 1399/11/7
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
