|
طنزپردازان و شیوه‌های طنزپردازی در ایران عصر سلجوقیان
|
عباس احمدوند*   1، زهیر صیامیان گرجی ، فاطمه کارگر جهرمی |
| 1- ، a_ahmadvand@sbu.ac.ir |
|
|
چکیده: (6116 مشاهده) |
در ایران عصر سلاجقه، طنز، به عنوان خنده طعنه‌آمیز به مسائل گوناگون جامعه به کار می‌رفته است. در تاریخ‌نگاریِ مدرنِ ادبیاتِ ایرانِ اسلا‌‌‌می، طنزپردازی به همان معنای امروزین «قصد نقد اجتماعی سیاسی»، فعالیتی ادبی تعریف شده است که عمدتا توسط شعرا در قالب یک نوع ادبی خاص انجام و ترویج می‌شده است. علی رغم این نگرش عمدتاً ادب‌انگارانه و ژانری به طنز، اگر مفهوم طنز را فراتر از معنای کنونی آن، «بیان هنری اجتماع نقیضین» درنظر بگیریم، آنگاه باید گفت معنا و موضوعات طنزآمیز در فرهنگ ادبی جامعه ایران دوره میانه چه جایگاه و تنوعی داشته است؟ مساله مقاله حاضر بررسی فرهنگ طنزپردازی در جامعه ایران اسلا‌‌‌می دوران حکمرانی سلجوقیان با توجه به انواع گروه‌ها و نیز شیوه‌های بیانی و کاربرد آن است که با روش تاریخی انجام گرفته است. دستاورد مقاله نشان می‌دهد علاوه بر شاعرانی که در تاریخنگاری مدرن ادبیات فارسی به مثابه مُرَوِّجان نقد اجتماعی در ژانر ادبی طنز برجسته شده اند، اقشار گوناگون جامعه شامل مردمان عادی، دلقکان، صوفیان، علما و کارگزاران حکومت نیز برای بیان طعنه‌آمیز موضوعات مختلف جامعه به شکلی خنده‌دار، شیوه‌های بیانی گوناگون طنزپردازی رایج در «فرهنگ ادبی عامه» را درباره طیف وسیعی از موضوعات به کار می‌بردند و مقصود خود را در قالب مفاهیم طنزپردازانه و شیوه‌های ادبی از تحقیر تا تحامق بیان می‌کردند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: سلاجقه ایران، طنزپردازان عصر سلجوقی، شیوه‌های طنزپردازی در ایران، فرهنگ ادبی در ایران. |
|
|
متن کامل [PDF 282 kb]
(2880 دریافت)
|
ترویجی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1396/3/21 | پذیرش: 1396/3/21 | انتشار: 1396/3/21
|
|
|
|
|
|
