1- دانشجوی دکتری ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران 2- استادیار، گروه ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران ، shadmohamadi80@yahoo.com 3- استادیار، گروه ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
چکیده: (889 مشاهده)
بررسی پلورالیسم دینی در آثار عینالقضات همدانی
چکیده پلورالیسم دینی را معمولاً با جان هیک (۱۹۱۲ـ۲۰۱۹) می‌شناسند. هیک با نگاهی بروندینی به ادیان و مذاهب، آنان را در رسیدن به حقیقتِ هدایت و رستگاری محق می‌دانست. او با استناد به پیش‌فرض‌هایی، ترجیح این گفتمان بر رویکردهای انحصارگرا و شمولگرای دینی را مدعی شد. پلورالیست‌های دینی با آگاهی از ظرفیت‌های دین اسلام کوشیدند برخی از عرفا و شاعران جهان اسلام را که به‌زعم خود منطبق و هم‌داستان با آنان بودند، به جهانیان معرفی کنند، اما از توجه به عارف بزرگ قرن ششم عینالقضات همدانی (۴۹۲ـ۵۲۵ ق) ـ که به نظر می‌رسد به لحاظ وسعت نظر در میان شخصیت‌های اسلامی و دینی شخصیتی کم‌نظیر باشدـ غفلت ورزیده‌اند. این پژوهش به شیوه توصیفی ـ تحلیلی درصدد است به این پرسش پاسخ دهد که نسبت بین نگاه منبسط و وسعتگرایانه دینی عینالقضات با پلورالیسم دینی مطابق با معیار امروزی چگونه است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عینالقضات همدانی، در هیچ یک از قالب‌های نوساخته و امروزی نمی‌گنجد. در برخی جهات، رهیافت‌های عینالقضات در برابر پلورالیست‌ها قرار دارد، اما او به‌مثابه یک عالم دینی، در بررسی‌های تاریخی و دانشی خود به رهیافت‌های پلورالیست‌ها نزدیک شده است و همه ادیان و نظام‌های فکری غیر ابراهیمی را نیز واجد بهره‌هایی از حقیقت می‌داند. ازاین‌رو، برای شناخت اندیشه‌های عینالقضات در حوزه دین‌شناسی، باید مدل و میدانی فراخ‌تر مطرح شود. واژههای کلیدی:پلورالیسم دینی، جان هیک، عینالقضات همدانی، شمول‌گرایی، انحصارگرایی
barzegar F, shadmohammadi M, karimpasandi K, Biglar M. Study of religious pluralism in the works of Ain al-Qozat Hamedani. CHS 2022; 14 (53) : 3 URL: http://chistorys.ir/article-1-1525-fa.html
برزگر فاطمه، شادمحمدی مریم، کریم پسندی کوروس، بیگلر محمدتقی. بررسی پلورالیسم دینی در آثار عین القضات همدانی. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی. 1401; 14 (53) :53-70
تکمیل فرم تعهدنامه و امضای همه نویسندگان برای ارسال مقاله به داوری الزامی است. پس از تکمیل فرم می بایست در بخش ارسال فایل مقاله بارگذاری شود. جهت دریافت فرم این بخش را کلیک فرمایید.
