|
نمود ایدئولوژی تشیع در گفتمان مترجمان دورۀ صفوی: موردپژوهی مقدمۀ ده نسخۀ خطی
|
پروانه معاذالهی*   |
| استادیار گروه مطالعات ترجمه، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، کرمان، ایران ، maazallahie@vru.ac.ir |
|
|
چکیده: (1396 مشاهده) |
نمود ایدئولوژیِ تشیّع در گفتمان مترجمان دورۀ صفوی: موردپژوهی مقدمۀ ده نسخۀ خطی
چکیده
عصر صفوّیه (907ـ1142 ق) در تاریخ فرهنگی ایران از جنبه‌های بسیار اهمیت دارد، از جمله به لحاظ رسمیت یافتن تشیّع و حمایت دربار از تولیدات فرهنگی شیعی که به بازتعریف هویت ملی انجامید. هدف پژوهش حاضر مطالعۀ رابطۀ بین ترجمه و ایدئولوژی تشیّع است و با تمرکز بر نظریۀ فندایک (1998) و تعریفی نئومارکسیستی از ایدئولوژی، مؤلفه‌های اجتماعی، ادراکی و گفتمانی مرتبط با تشیّع و ترجمه را بررسی میکند. در این ارتباط، ابتدا، با روش توصیفی‌تحلیلی، وضعیت اجتماعی‌سیاسی حاکم بر عصر صفوی و کنش مترجمان مورد مطالعه قرار میگیرد، سپس با تمرکز بر مقدمۀ ده نسخۀ خطی از ترجمه‌های عصر شاه اسماعیل (905ـ930 ق)، شاه طهماسب (930ـ984 ق) و شاه سلطان حسین (1106ـ1125 ق)، تأثیر ایدئولوژی در گفتمان مترجمان بررسی میشود. این مطالعه نشان میدهد که مترجمانِ مورد بررسی با جانبداری از ایدئولوژی تشیّع در بازتولید گفتمان شیعی سهیم بودهاند و تصریح امّامت حضرت علی (ع) و ضرورت تبعیت از ائمه، کاربرد کلماتی با بار معنایی مثبت در وصف خاندان پیامبر اکرم (ص) و کلماتی با بار معنایی منفی در توصیف مخالفان آنها و مشروعیت‌بخشی به پادشاهان صفوی و مشروعیت‌دهی به تشیّع اثنی‌عشری با استناد به آیات قرآنی، نمود گفتمانی این جانبداری است.
واژههای کلیدی: ایدئولوژی، صفوّیه، تشیّع، زواره‌ای، خاتون‌آبادی، خوانساری، ترجمه
|
شماره‌ی مقاله: 3 |
| واژههای کلیدی: ایدئولوژی، صفویه، تشیع، زواره‌ای، خاتون‌آبادی، خوانساری |
|
|
متن کامل [PDF 849 kb]
(218 دریافت)
|
ترویجی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/2/20 | پذیرش: 1401/4/12 | انتشار: 1401/4/12
|
|
|
|
|
|
