|
معنایابی رمزگان فرهنگی رولان بارت در متنی سقاخانهای از منصور قندریز(چاپ دستی: لینولئوم)
|
| حمیده حرمتی*1، فرنوش شمیلی2، صلاح الدین خضرنژاد3 |
1- استادیار، دانشگاه هنر اسلامی تبریز،تبریز ، ایران ، hormati@tabriziau.ac.ir
2- دانشگاه هنر اسلامی تبریز
3- کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه هنر اسلامی تبریز |
|
|
چکیده: (2282 مشاهده) |
معنایابی رمزگان فرهنگی رولان بارت در متنی سقاخانهای از منصور قندریز(چاپ دستی: لینولئوم)
حمیده حرمتی[1]
فرنوش شمیلی[2]
صلاح الدین خضرنژاد[3]
چکیده
«معنایابی» فرآوری متن در بازۀ دلالت‌گری رمزگان فرهنگی (یکی از پنج رمز روایی هرمنوتیک، معنایی، نمادین، کنشی و فرهنگی) رولان بارت است که با اهداف دوگانه، ابتدا درصدد دستیابی به معانی صرفاً فرهنگی و سپس تعیین حدود و ثغور مراجع فرهنگی است. گفتنی است از یک سو متن از دید بارت محدود به متن ادبی نیست، بلکه آثار هنری نیز قابلیت متنبودگی را دارند و به همین دلیل میتوانند به عنوان یک متن مورد معنایابی قرار گیرند و از سوی دیگر، مراجع فرهنگی نقش منابع معانی متن مورد بررسی را ایفا میکنند.
متن مورد بررسی «تابلوی لینوتراشی» از منصور قندریز در حوزۀ چاپ دستی است که موضوع آن به دلیل ارجاع به تمدنهای کهن ایرانی و موضوعات اساطیری مشترک با دیگر فرهنگها، به‌خصوص از بُعد تزئین، در زمرۀ آثار سقاخانه قرار گرفته است. وجه تزئین از یک سو عامل مسلط و از سوی دیگر مانع از برداشت صریح معانی شده که علاوه بر عدم درک بنیانهای فرهنگی نقوش، موجبات چالش در خوانش متن مورد بررسی را فراهم کرده است. بر همین اساس، نگارندۀ پژوهش حاضر درصدد پاسخ‌گویی به دو سؤال عمده بوده است. نخست آنکه چه روشی برای خوانش هر متن سقّاخانه و متن مورد بررسی وجود دارد؟ دوم، معانی برخاسته از نقوش تجریدیِ متن مورد بررسی کدام‌اند؟ به همین منظور در مقالۀ حاضر از روش کتابخانهای برای گردآوری منابع بهره گرفته شده و با عنایت به رمزگان فرهنگی رولان بارت از رهیافت معنایابی، معانی عمدهای از قبیل عروج به عالم اعلا، مرگ، توسل به نیروهای ماورایی، باور به عوامل نمادین باروری، اعتقاد به تکامل و تطور انسان و همچنین برجستگی نقش مادرسالارانه در ساحت متنوع زنانه، فرآوری شده است.
واژه‌های کلیدی: معنایابی، رمزگان فرهنگی، رولان بارت، سقاخانه، منصور قندریز، چاپ دستی
[1] نویسنده‌ی مسئول مقاله: حمیده حرمتی ، استادیار، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، Email: hhormati2@gmail.com
[2] فرنوش شمیلی، استادیار، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، f.shamili@tabriziau.ac.ir
[3] صلاح‌الدین خضرنژاد ، کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، wria62@ymail.com
|
شماره‌ی مقاله: 1 |
| واژه‌های کلیدی: معنایابی، رمزگان فرهنگی، رولان بارت، سقاخانه، منصور قندریز، چاپ دستی. |
|
|
متن کامل [PDF 999 kb]
(368 دریافت)
|
ترویجی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/5/17 | پذیرش: 1399/12/10 | انتشار: 1399/12/10
|
|
|
|
|
|
