|
واکاوی نگرش نواب وکیل نسبت به نوسازی واثرات آن بر سیاست های مذهبی وفرهنگی عصر قاجار وپهلوی اول با تاکید بر با «سفر چهارساعته و کشف حقایق» (1304 تا 1312 ه.ش)
|
| منصور طرفداری* |
| استادیار ایران شناس دانشگاه میبد، یزد ، ایران ، tarafdari@meybod.ac.ir |
|
|
چکیده: (2358 مشاهده) |
واکاوی نگرش نواب وکیل نسبت به نوسازی و اثرات آن بر سیاست‌های مذهبی و فرهنگی عصر قاجار و پهلوی اول با تأکید بر «سفر چهار ساعته و کشف حقایق»
منصور طرفداری[1]
چکیده
کتاب خاطرات وکیل التولیه نوشتۀ میرزا سید محمد نواب رضوی معروف به «نواب وکیل» از منابع مهم مطالعۀ عصر ناصری تا اواسط عهد رضاشاه است. در این میان، «سفر چهار ساعته و کشف حقایق» که بخش پایانی خاطرات را در برمی‌گیرد، با تکمله‌های متعددش به سبب قالب انتقادی آن برای فهم نگارنده دربارۀ چگونگی ورود مدرنیسم و چالش‌های ناشی از آن در زمینههای مذهبی و فرهنگی و همچنین تأثیراتش بر نوع عملکرد و سیاست‌های حکام قاجار و پهلوی اول که مسئلۀ اصلی این مقاله نیز به حساب می‌آید، اهمیت زیادی دارد. بر این اساس، نگارندۀ نوشتار حاضر کوشیده است با تحلیل محتوای اثر مذکور و بهرهگیری از منابع و تحقیقات مرتبط، با رویکردی توصیفی- تحلیلی زوایای موضوع را روشن سازد. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که نویسندۀ این اثر از نمایندگان مهم و کمتر شناخته شدۀ جریان سنت‌گراست که با استدلال‌های تاریخی و تفسیرهای زیرکانۀ متون دینی و طرح عصر فتحعلی‌شاه به عنوان دورهای ایده‌آل، کوشیده بود مخالفتش را با هرگونه نوسازی و أخذ رهاوردهای غربی، به‌خصوص در عصر پهلوی موجه سازد. البته مواردی نسبتاً شخصی چون تبعیت از نگرش محافظه‌کارانۀ «حاج محمدکریم‌خان» پیشوای شیخیه کرمان، از دست دادن تدریجی جایگاهش در سیستم دیوان‌سالاری سنتی و همچنین افول پایگاه اجتماعی و اقتصادی‌اش، بر این رویکرد او تأثیرگذار بوده است.
واژه‌های کلیدی: نواب وکیل، سفر چهار و ساعته کشف حقایق، قاجار، پهلوی اول، نوسازی
[1]. استادیار گروه ایران‌شناسی دانشگاه میبد tarafdari@meybod.ac.ir
|
شماره‌ی مقاله: 2 |
| واژه‌های کلیدی: نواب وکیل، سفر چهارساعته کشف حقایق، قاجار، پهلوی اول، نوسازی |
|
|
متن کامل [PDF 358 kb]
(510 دریافت)
|
ترویجی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/4/10 | پذیرش: 1399/12/10 | انتشار: 1399/12/10
|
|
|
|
|
|
