1- دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران 2- دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران ، ta_azim@yahoo.com
چکیده: (3140 مشاهده)
جستاری در پوشاک صابئین مندائی
چکیده پوشاک به عنوان یکی از مظاهر فرهنگ و تمدن، در شناخت اقوام از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. «صابئین مندائی» از جمله اقلیت‌های دینی‌اند که از دیرباز در خوزستان و در جوار رودخانه‌ها زندگی می‌کرده‌اند. دربارۀ این قوم پژوهش‌هایی با محوریت آیین مذهبی، خط و زبان، برخی آداب و رسوم و چگونگی مهاجرت آنان به بین‌النهرین انجام شده است. در این میان، به پوشاک صابئین که معرّف ارزش‌های ملی و مذهبی آنهاست، کمتر توجه شده است. در این پژوهش پوشاک زنان و مردان مندائی با تکیه بر شواهدِ تاریخی مکتوب، تاریخ شفاهی و مصاحبۀ حضوری با رویکرد توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که مندائیان در زندگی روزمره و معمولی تابع فرهنگ حاکم بر جامعه بوده‌اند. آنان در مراسم مذهبی و آیینیِ خود از پوشش خاصی به نام «رسته» استفاده می‌کردند و در حال حاضر نیز پوشیدن آن به همان شیوۀ گذشته استمرار دارد. رسته از پنج قسمتِ «برزنقا»، «سُدرا»، «نصیفه»، «همیانه» و «شَروارا» تشکیل شده است که هر یک کاربرد و مفهوم خاص خود را دارد. پوشیدن این لباس یکپارچه سفید هنگام اجرای مراسم صابئین برای زن و مرد به‌طور یکسان و همانندِ هم ضروری است. واژه‌های کلیدی: صابئین، مندائیان، پوشاک، خوزستان، قاجار
