|
سیر تاریخی کاربرد خط اویغوری در نسخههای خطی ایرانی
|
سعید خودداری نایینی*   |
| استادیار دانشگاه هنر ، khodari@gmail.com |
|
|
چکیده: (2889 مشاهده) |
پس از حمله‌ی مغول به ایران، عناصر تازه‌ای از فرهنگ اقوام مهاجم وارد فرهنگ ایران شد. خط اویغوری، که با آن زبان مغولی و سپس ترکی شرقی کتابت می‌شد، در سده‌های هشتم و نهم هجری قمری در کتاب‌آرایی ایرانی نیز وارد شد و نسخه‌ها‌یی نفیس در هرات، شیراز، گیلان و احتمالاً یزد با آن کتابت شد. تاکنون بعضی بررسیها روی سکه‌ها و اسنادی که به این خط نوشته شده بوده‌اند صورت گرفته، اما درباره‌ی کتابت اویغوری و شناخت نسخههای ایرانی که به این خط کتابت شده‌اند پژوهشی انجام نگرفته است. این نوشتار مطالعهای تاریخی و نسخه‌شناختی برای شناخت کاربرد خط اویغوری در نسخههای خطی ایرانی است. نگارنده در این مقاله در پی آن است تا روشن کند چند نسخه به این خط تاکنون در حوزه‌ی فرهنگ ایرانی باقی مانده است. همچنین دامنه‌ی تاریخ و ارتباط این نسخه‌ها از نظر هنری چگونه است؟ در این پژوهش ضمن معرفی بعضی از نسخههای ناشناخته به خط اویغوری، تلاش می‌شود ویژگی‌های هنری این نسخه‌ها بیان شود. خط اویغوری در نسخههای شناخته‌شده متأثر از الفبای عربی و فارسی، و بیشتر شبیه نسخ است و پس از سده‌ی نهم دیگر برای کتابت استفاده نشد. |
|
| واژه‌های کلیدی: هنر کتاب‌آرایی ایرانی، خط اویغوری، دوره‌ی تیموری، نسخه‌شناسی |
|
|
متن کامل [PDF 524 kb]
(1230 دریافت)
|
ترویجی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/6/9 | پذیرش: 1399/8/26 | انتشار: 1398/9/10
|
|
|
|
|
|
