1- دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران 2- دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران ، sohrab_yazdani_78@yahoo.com 3- دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران، تهران ، ایران 4- استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده: (3138 مشاهده)
تحلیلگفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا در کتاب‌های درسی تاریخ (1304-1320هـ.ش)
چکیده ناسیونالیسم یکی از مفاهیم تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران بوده است. این مفهوم که از اواسط دوره قاجاریه به نوشته‌های برخی از اندیشمندان راه یافت، در دوره انقلاب مشروطه در قالب گفتمان ناسیونالیسم لیبرال، به یکی از ارکان فکری این حرکت تبدیل شد. در اوضاع نابسامان اجتماعی و سیاسی ایران در طی جنگ جهانی اول و بعد از آن، گفتمان ناسیونالیسم لیبرال با بحران معنی روبهرو شد. از این‌رو در اذهان سوژه‌ها، نیاز به گفتمانی جایگزین پدید آمد که مشکلات موجود را حل کند و به بازتولید معانی تازه بپردازد. در این وضعیت، نظریه تشکیل دولت مقتدر مرکزی مطرح و گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا برای توضیح مشکلات و ارائه راهحل مفصل‌بندی شد. یکی از روش‌های بررسی و مطالعه رخدادهای تاریخی، روش تحلیل گفتمان است. این پژوهش برمبنای نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه، در پی پاسخ به این پرسش است که مفصل‌بندی، مفاهیم و فرایند هویتیابی گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا، در کتاب‌هایی درسی تاریخِ چاپ وزارت معارف، در دوره رضاشاه چگونه بوده است؟در این پژوهش با بررسی کتاب‌هایی درسی تاریخ چاپ وزارت معارف دوره رضاشاه، مشخص شد که قدرت حاکم با مفصل‌بندی مفاهیم و مؤلفه‌های گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا پیرامون دال مرکزی شاه، از این گفتمان برای تحکیم پایه‌های حکومت نوپای پهلوی استفاده کرد. واژه‌های کلیدی: تحلیل گفتمان، ناسیونالیسم اقتدارگرا، رضاشاه، کتاب درسی تاریخ.
Moaleman M R, Yazdani Moghadam S, Rahmanian Koshkaki D. Analysis of the discourse of Authoritarian nationalism in history textbooks (1304-1320 AH). CHS 2021; 13 (49) : 6 URL: http://chistorys.ir/article-1-1390-fa.html
معلمان محمدرضا، یزدانی مقدم سهراب، رحمانیان کوشککی داریوش، حسنی عطاالله. تحلیل گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا در کتاب‌های درسی تاریخ (1320-1304 هـ. ش). فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی. 1400; 13 (49) :127-157
تکمیل فرم تعهدنامه و امضای همه نویسندگان برای ارسال مقاله به داوری الزامی است. پس از تکمیل فرم می بایست در بخش ارسال فایل مقاله بارگذاری شود. جهت دریافت فرم این بخش را کلیک فرمایید.
