در اواخر سده سوم هجری، متون عرفان و تصوف اسلامی شاهد آفرینشِ بنمایه مشهوری به نام «شمع و پروانه» با مضمون «سوختن» و «ایثار» بود که به تدریج در دیوان شعرای صوفی به کار رفت و در فرهنگ و ادبیات ایران تا دورهی معاصر، گسترش کمنظیری یافت و کلیشه شد. نظریههایی درخصوص منشأ مضمون «سوختن» ارائه شده است، اما بهنظر میرسد با توجه به اینکه سوختنِ «انسانِ کامل» در باورها و مناسک مسلمانان و همچنین ادیان ایران باستان جایگاهی ندارد، باید آن را با توجه به جغرافیای مشترک خراسان بزرگ با سرزمینهای شرقی، نقش جاده ابریشم و همنشینی معناییِ سنت سوختن انسان کامل در ادیان هندوبودایی و بنمایههای شمع و پروانه در اشعار صوفی ـ شاعران به گفتمان فکری دیگری گره زد. هدف این مقاله تعیین امکان میزان تأثیرگذاری مناسک هندوـ بودایی و انتقال و استحاله مضمون «سوختن» در گفتمان تصوف اسلامی، درقالب بنمایه نمادین شمع و پروانه است.
Vakili H, Abulbashari P, Nazamianfard A. Historical Rooting of “Burning” of Complete Humankind in Mystical Culture. CHS 2016; 8 (29) :1-22 URL: http://chistorys.ir/article-1-810-fa.html
وکیلی هادی، ابوالبشری پیمان، ناظمیان فرد علی. ریشهیابی تاریخی «سوختن» انسان کامل در فرهنگ صوفیانه. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی. 1395; 8 (29) :1-22
تکمیل فرم تعهدنامه و امضای همه نویسندگان برای ارسال مقاله به داوری الزامی است. پس از تکمیل فرم می بایست در بخش ارسال فایل مقاله بارگذاری شود. جهت دریافت فرم این بخش را کلیک فرمایید.