|
بررسی اوضاع اجتماعی و فرهنگی اسپهبدان دابویی و ولات عباسی؛ با تکیه بر سکه‌ها
|
جواد نیستانی1   ، مجید حاجی تبار* 2 |
1- عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
2- موسسه فرهنگی موزه های بنیاد ، hajitabarm@gmail.com |
|
|
چکیده: (4497 مشاهده) |
| مسکوکات اسپهبدان دابویی و ولات عباسی عاملی مؤثر در شناخت اوضاع فرهنگی و اجتماعی تبرستان در سده‌های اول و دوم هجری است. با سقوط ساسانیان در سال 651 میلادی، تبرستان تحت نظر دابویه (حک. 681-711 م.) به استقلال رسید. پس از دابویه، فرزندش فرخان (712-731 م.) و نوادگانش دات برزمهر (731-741 م.) و خورشید (741-762 م.) در این خطه سکه زدند، سکه‌هایی که جز در وزن و ابعاد (نصف وزن سکه‌های ساسانی را داشتند) و شیوه‌ی تاریخ‌گذاری (بر مبنای سالروز مرگ یزدگرد سوم بودند) سبک ساسانی داشتند و اوضاع فرهنگی و اجتماعی تبرستان را بازتاب می‌دادند. با تصرف تبرستان توسط منصور عباسی در سال 144 هجری، ولات عباسی اسلوب پیشین را حفظ کردند. این بررسی سعی دارد به این پرسش پاسخ گوید که اهمیت نگاره‌ها و کتیبه‌های مسکوکات در شناخت اوضاع اجتماعی و فرهنگی تبرستان در چیست؟ برآیند این پژوهش که با رویکرد مطالعات سکه‌شناختی و با بررسی عینی مسکوکات موزه‌های بانک سپه، سمنان، آستان قدس، بابل، ملک و ملی ایران و مطالعه تطبیقی کتابخانه‌ای به شیوه توصیفی‌ـ‌تحلیلی انجام شده است، نشان می‌دهد کتیبه‌ها با مضامین نیایشی و طلب خیر و پیام آئینی حاکمیت نیکی بر شر، استفاده تعمدی از خط پهلوی به نشانه پیوستگی با آئین زرتشت، نقوش و علائم نمادین به پیروی از سنت‌های ساسانیان و باورهای زرتشتی ـ چون هلال ماه برای آناهیتا، ستاره برای تیشتر، آتش برای نور و اَهورامزدا ـ انعکاسی از شرایط فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جامعه تبرستان بوده‌اند. |
|
| واژه‌های کلیدی: اسپهبدان دابویی، ولات عباسی، تبرستان، سکه، حیات فرهنگی |
|
|
متن کامل [PDF 1433 kb]
(2040 دریافت)
|
ترویجی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1396/5/28 | پذیرش: 1396/9/18 | انتشار: 1397/9/29
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
