1- دکترای تاریخ دانشگاه الزهراء , تهران،ایران ، yousefi109050@gmail.com 2- استادیار، دانشگاه ایت الله بروجردی، قم، ایران
چکیده: (2642 مشاهده)
تأثیر تقابل سلاطین سلجوقی و خلفای بغداد (با حمایت از تأسیس مدارس حنفی و حنبلی) بر افول نظامیه بغداد چکیده گسترش زنجیرهوار نظامیهها در قلمرو سلجوقی، با تأکید بر آموزههای مذهب شافعی و کلام اشعری و اصرار بر تربیت کادر اجرایی، این سلسله مدارس را در تاریخ میانۀ ایران متمایز کرده است. نظامیۀ بغداد که به منظور تأثیر در امور سیاسی و مذهبی تأسیس شده بود، اهدافی چون کسب مشروعیت برای سلجوقیان و محدود ساختن فعالیت مخالفانی چون حنبلیان را که عامۀ جمعیت بغداد را تشکیل میدادند، دنبال میکرد، اما در آغاز امر بر مناقشات مذهبی دامن زد و در ادامه، موقعیت این نظامیه با اقدام کنشگران سیاسی چون سلاطین سلجوقی و امیران نظامی با تأسیس مدارسی برای برجسته کردن مذهب حنفی و طرد شافعیان و اشعریان و از طرفی اقدام خلیفه در جذب یا طرد مدرسان، ایجاد تنگناهای مالی برای مخالفان و حمایت از جریان مدرسهسازی حنبلیان، دچار چالش جدی شد و افول آن تا جایی پیش رفت که حرکت ناگزیر برخی مدرسان را به سوی غرب قلمرو سلجوقیان در پی داشت. نگارندگان این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی روند شکلگیری و عوامل سیاسی و اقتصادی مؤثر بر افول مدرسۀ نظامیه بغداد را مورد بررسی قرار دادهاند. واژههای کلیدی: نظامیۀ بغداد، مدارس حنفی و حنبلی، سلاطین سلجوقی، خلفای بغداد
یوسفی جمیله، بیات حسینعلی. تاثیرتقابل سلاطین سلجوقی و خلفای بغداد (با حمایت از تاسیس مدارس حنفی و حنبلی) بر افول نظامیه بغداد. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی. 1400; 12 (47) :161-192
تکمیل فرم تعهدنامه و امضای همه نویسندگان برای ارسال مقاله به داوری الزامی است. پس از تکمیل فرم می بایست در بخش ارسال فایل مقاله بارگذاری شود. جهت دریافت فرم این بخش را کلیک فرمایید.