%0 Journal Article %A Amir Hajloo, Saeed %A Neyestani, Javad %T Distribution, Function and Pattern Prevailing on Structure and Ornaments of Seljuq Monuments in Barkhar Province of Isfahan %J Cultural History Studies %V 5 %N 18 %U http://chistorys.ir/article-1-159-fa.html %R %D 2014 %K Seljuq Architecture, Isfahan, Barkhar, Seljuq Mosques, Seljuq Caravansaries., %X سؤال اصلی مقاله این است که الگوی پراکندگی، ساخت و تزیین بناهای دوران سلجوقی چگونه است؟ بدین منظور، داده‌های اولیه با روش میدانی و کتابخانه‌ای گردآوری و طبقه‌بندی شده و شهرها، روستاها و شواهد معماری برخوار در دوره‌ی سلجوقیان معرفی شده است. سپس عناصر معماری و کارکرد آثار با مطالعه نقشه‌ی‌ بناها معرفی شده و بر پایه‌ی مقایسه‌ای تطبیقی، الگوی حاکم بر ساخت و تزیین آنها تبیین شده است. پس از آن، با استفاده از نظریه‌ی مکان مرکزی کریستالر، سکونت‌گاه‌های مرکزی و اقماری دشت برخوار شناسایی و نحوه اثرگذاری و اثرپذیری مراکز سکونتی این دوره بر یکدیگر، مطالعه و مکان‌های مرکزی و اقماری معرفی شده است. از مهم‌ترین دستاوردها و نتایج مقاله، وجود الگوی مشخص در ساخت کاروانسراها و مساجد سلجوقی برخوار است. به عبارت بهتر، الگوی ساخت کاروانسراهای برخوار استفاده از نقشه‌ی منظم، متقارن و از قبل تعیین‌شده، شکل‌یابی بر محور مخالف با وزش بادهای مخرّب شرقی، شمالی و غربی (محور مورّب)، پلان چهارایوانی، قرارگیری اتاق‌های سکونت مسافران در چهار طرف حیاط، استفاده از سنگ لاشه به عنوان مصالح اصلی، استفاده از گل و گچ به عنوان ملات و اندود و عدم وجود تزیینات در کاروانسراها را نشان می‌دهد. همچنین الگوی مشترک مساجد سلجوقی برخوار شامل گنبدخانه‌ی کاملاً همسان و هم‌اندازه، فرم اولیه‌ی یک ایوانی، تک مناره‌ی شاخص با تزیینات آجرکاری با نقوش لوزی‌شکل به شیوه هشت‌و‌گیر، تزیینات آجرکاری، توپی‌های گچی ته‌آجری و آجرلعابدار در گنبدخانه‌ها، کتیبه‌های کوفی ساده و کوتاه، تزیین آجر پیش‌بُر با نقوش گره‌چینی شش‌بند و شمسه و ترنج است. همچنین از دیگر نتایج این پژوهش، شناسایی مکان‌های مرکزی و اقماری در دشت برخوار است. %> http://chistorys.ir/article-1-159-fa.pdf %P 1-32 %& 1 %! %9 Research %L A-10-1-1 %+ University of Jiroft %G eng %@ 2008-9945 %[ 2014