:: دوره 9، شماره 34 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی 1396 ) ::
جلد 9 شماره 34 صفحات 76-51 برگشت به فهرست نسخه ها
‌روحانیت و مسأله تفریح در ایران دوره پهلوی مطالعه موردی: رویکرد مجله «درس‌هایی از مکتب اسلام»
حامد سلطان زاده* 1، داریوش رحمانیان2
1- دانشگاه تهران ، soltan.9758@yahoo.com
2- دانشگاه تهران
چکیده:   (3963 مشاهده)
تجدد آمرانه حکومت پهلوی سبب ایجاد تغییراتی در جامعه ایران شد. در پی این امر، زندگی روزمره مردم، و از جمله تفریحات آنها، دچار تغییراتی شد. روحانیون پاره‌ای از این تغییرات را در تعارض با شریعت اسلام می‌دیدند و در نتیجه به انتقاد از این وضعیت می‌پرداختند. در این پژوهش بنا بر آن است که رویکرد مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، پرمخاطب‌ترین و پردوام‌ترین مجله دینی دوره پهلوی، به تفریحات رایج در آن دوره مورد بررسی قرار گیرد. پرسش‌های اصلی این پژوهش از این قرارند: کدام ویژگی تفریحات رایج در آن دوره بیش از همه مورد انتقاد نویسندگان این مجله بود؟ از دید آنان چه عواملی سبب رواج تفریحات ناسالم می‌شد؟ این تحقیق به روش توصیفی انجام گرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در سال‌های پیش از کودتای 28 مرداد مصرف آزادانه مشروبات الکلی در نظر متشرعین «ام‌الفساد» تلقی می‌شد. افزایش مضامین جنسی در مطبوعات و فیلم‌های سینمایی در دوران پس از کودتا سبب شد که انتقادات نویسندگان مجله‌ مکتب اسلام بیش از هر چیز بر این مسئله متمرکز شود. در مورد علت رواج تفریحات ناسالم، در اوایل انتشار مجله این احتمال مطرح می‌شد که استعمارگران با تخدیر اشخاص، قصد تسلط بر جامعه را دارند. در اواخر حکومت پهلوی در این ‌باره به تأسی از روشنفکران چپ‌گرا بر استفاده سرمایه‌داری غربی از این وسایل برای تخدیر افراد جامعه در جهت تحکیم نفوذ خود و کسب سود بیشتر تأکید می‌شد.
واژه‌های کلیدی: مجله مکتب اسلام، تفریح، مشروبات الکلی، مضامین جنسی، تخدیر
متن کامل [PDF 229 kb]   (745 دریافت)    
ترویجی: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/12/29 | پذیرش: 1396/10/27 | انتشار: 1398/2/26


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 34 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها