«لوطی» و «لوطیگری» در فرهنگ و مناسبات اجتماعی شهری ایران، تاریخی دیرپا و بنیاد و آبشخور این پدیده اجتماعی و فرهنگی عمری به درازای تاریخ «جوانمردی» دارد. لوطیان به عنوان میراث زوال یافته «عیاری» و «فتوت» عامل همیشه حاضر در بسیاری از آشوبها و حوادث سیاسی دورهی قاجار، بهویژه حوادث مشروطیت بودند. پژوهش حاضر ضمن بررسی پایگاه اجتماعی لوطیان، کارکردهای آنان در دورهی قاجار را مورد بررسی قرار داده و دلایل مشارکت و انگیزههای آنان در فرایندهای سیاسی را تحلیل نماید. در ضمن، سعی دارد دو رویکرد لوطیان بر حوادث مشروطه تهران و حامیان آنها را مورد نقد و مطالعه قرار دهد؛ یافتههای پژوهش نشان میدهد ساختار حکومتی دولت قاجار و نیز بافت و ساخت سنتی شهرهای ایران به همراه دستهبندیهای سیاسی و مذهبی جامعه و سنتهای برآمده از فرهنگ سنتی لوطیان، یکی از مهمترین دلایل حضور آنان در آشوبهای شهری بوده است.