:: دوره 12، شماره 45 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی 1399 ) ::
جلد 12 شماره 45 صفحات 188-159 برگشت به فهرست نسخه ها
رویکردبازار اصفهان به سیاست ها و مصوبات حکومت پهلوی اول (با تکیه بر اسناد)
مریم نجف پور*1، فریدون الهیاری2
1- کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه اصفهان ، najapour_m10@yahoo.com
2- دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
چکیده:   (3252 مشاهده)

رویکرد بازار اصفهان به سیاست‌ها و مصوبات حکومت پهلوی اول
(با تکیه بر اسناد)
مریم نجف پور،[1] فریدون الهیاری[2]
چکیده
بازارهای ایرانی ـ اسلامی به‌عنوان نهاد همبستگی شهرها در کنار ایفای وظایف اقتصادی، نقش اجتماعی بسزایی در جامعه‌ی شهری ایفا می‌کردند. رابطه‌ی میان تجار و صاحبان حرف به‌عنوان عناصر تشکیل‌دهنده بازار با دستگاه حاکمه رابطه‌ای دوسویه و دیرینه بوده است. سنگ زیر بنای این رابطه برگرفته از نیاز بازار به تأمین امنیت از سوی حکومت و نیاز حکومت به تاْمین منابع مالی خویش از بستر درآمدهای بازار بوده است. شناخت این رابطه که بنابر مقتضیات سیاسی و اقتصادی روندی متغیر را طی نموده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در آغاز شکل‌گیری حکومت پهلوی، تجار که فعالیت آنان در اثر سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی عصر قاجار دچار اختلال شده بود، درصدد برقراری رابطه‌ای نوین با حکومت تازه‌تأسیس برآمدند. در مقابل، سیاست‌گذاری‌های حکومت در جهت بوروکراتیک کردن ساختارش موجب شد رابطه‌ی بازار و حکومت در مسیری تازه قرار گرفته و دستخوش تغییراتی گردد. طرح‌هایی چون تدوین قوانین اقتصادی، توجه به صنایع ملی و تأمین حداقل خواسته‌ی تجار و فعالان اقتصادی توسط حاکمیت، منظر و دریچه‌ی جدیدی را در روابط بازار و حکومت پدید آورد که بر موضع‌گیری این طیف نسبت به حکومت تأثیر فراوان گذاشت. پژوهش حاضر می‌کوشد با تکیه بر اسناد و سایر منابع موجود به ریشه‌یابی موضع و سیاست‌های بازار اصفهان در برابر طرح‌های حکومت پهلوی اول و چگونگی رابطه‌ی آنان  بپردازد.
واژه‌های کلیدی: بازار، حکومت، پهلوی اول، اصفهان

 
[1] . کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه اصفهان، (نویسنده مسئول) (najafpour_m10@yahoo.com) 
[2] . دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان (f.allahyari@lt4.ui.ac.ir)
تاریخ دریافت: ۲۰/۰۳/۱۳۹۹ تاریخ تأیید: ۰۸/۰۴/۱۴۰۰

شماره‌ی مقاله: 6
واژه‌های کلیدی: بازار، حکومت، پهلوی اول، اصفهان
متن کامل [PDF 700 kb]   (381 دریافت)    
ترویجی: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/3/20 | پذیرش: 1399/7/10 | انتشار: 1399/7/10
فهرست منابع
1. احمدزاده، ميرحواس، (1390) ،«روند تحول كاركرد نقش بازرگانـان ايـران از گـروه بنـدي بـه طبقهبندي اجتماعي»، مجموعه مقالات ريشه هاي رشد شاخه هاي شكوفايي، تهران: انديكا.
2. بهشتي سرشت، محسن و همكاران، (1394) ،«جايگاه بازاريان و اصناف در تحـولات سياسـي اقتصادي ايران از كودتاي رضاخان تا دهه نخست سلطنت رضاشـاه »، پـژوهشهـاي تـاريخي، دوره جديد، س 7 ،ش 3) پياپي27 ، (صص38-19 )
3. - ترابي فارساني، سهيلا، (1380) ،«خواستهاي تجار و پاسـخ دولـت پهلـوي بـه آن »، گنجينـه اسناد، شه 41و42 ،بهار و تابستان، صص 49-32 .
4. - ترابي فارساني، سهيلا، (1384) ،تجار، مشروطيت، دولت مدرن، تهران: تاريخ ايران.
5. - ترابي فارساني، سهيلا، (1392)، از مجلس وكلاي تجار تا اتاق تجـارت ايـران ، تهـران: مـوزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي.
6. -خشونت و فرهنگ (اسناد محرمانه كشف حجـاب)، (1378) ،بـه كوشـش مـديريت پـژوهش و انتشارات آموزش، تهران: سازمان اسناد ملي ايران .
7. - سعيد الشيخعلي، صباح ابراهيم، (1362) ،اصناف در عصر عباسي، ترجمـهي هـادي عـالم زاده، تهران: مركز نشر دانشگاهي.
8. - سعيدي، علي اصغر ؛ شيرين كام، فريدون، (1384) ،موقعيت تجار و صاحبان صـنايع در دوره ي پهلوي، تهران: گام نو.
9. - سيد بنكدار، سيد مسعود، (1386 )،بررسي تحولات سياسي اجتماعي اصفهان در دوره رضاشاه ، پايان نامه (كارشناسي ارشد)، به راهنمايي دكتر مرتضي نورائي، دانشكده ادبيات و علوم انـساني، دانشگاه اصفهان.
10. - شيرين كام، فريدون؛ فرجام نيا، ايمان، (1390) ،پيشگامان رشد، تهران: انديكا.
11. - صفايي، ابراهيم، (2535) ،رضاشاه كبيـر در آينـه خـاطرات، تهـران: اداره كـل نگـارش وزارت فرهنگ و هنر.
12. - كرونين، استفاني، (1387) ،رضاشاه و شكلگيري ايران نوين، مرتـضي ثاقـب فـر، چ 2 ،تهـران: جامي.
13. - كشاورزيان، آرنگ، (1383) ،«در جستجوي مفهومي براي بازار »، گفتگو، ش 42 ،اسفند، صص .173-141
14. - مجموعه قوانين، (1371) ،تهران: شركت سهامي روزنامه رسمي جمهوري اسلامي.
15. - ميرزاصالح، غلامحسين، (1372) ،رضاشاه، خـاطرات سـليمان بهبـودي، شـمس پهلـوي ، علـي ايزدي، تهران: صهبا



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 12، شماره 45 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی 1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها