:: دوره 1، شماره 4 - ( مطالعات تاريخ فرهنگي 1389 ) ::
جلد 1 شماره 4 صفحات 94-75 برگشت به فهرست نسخه ها
آسیب شناسی تاثیر تحولات سیاسی بر محتوای کتاب های درسی تاریخ معاصر ایران (1358 - 1388)؛ با رویکردی تطبیقی به کتاب های درسی ایران پیش از انقلاب
منصوره کریمی قهی*
دانشگاه الزهرا ، Karimighahi@yahoo.com
چکیده:   (16618 مشاهده)
انقلاب‌ها، جنبش‌های اجتماعی، جنگ، نحوه‌ی تراکم یا توزیع قدرت در دست احزاب و جریان‌های سیاسی از مصادیق بارز تغییرات سیاسی به شمار می‌آیند که به دگرگونی مبانی ارزشی و نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور می‌انجامند. بیشترین بازتاب این دگرگونی‌ در نظام آموزشی کشور انعکاس می‌یابد؛ زیرا حاکمیت، برای تبیین مبانی ارزشی و ایدئولوژیکی خود، می‌کوشد آن را از طریق مواد آموزشی به ویژه کتاب‌های درسی به کودکان و نوجوانان منتقل نماید. از میان کتاب‌های درسی، یکی از مهم‌ترین کتاب‌هایی که منعکس‌کننده‌ی تحولات جامعه و سیاست‌گذاری‌های حاکمیت‌هاست، کتاب‌های تاریخ است. این مقاله با هدف آسیب‌شناسی تأثیر تحولات سیاسی بر محتوای کتاب‌های درسی تاریخ معاصر ایران، با رویکردی تطبیقی به بررسی کتاب‌های تاریخ قبل و بعد از انقلاب پرداخته است. دغدغه‌ی اصلی آن، پاسخ به این سؤال است که تحولات سیاسی، تاریخ‌نگاری کتاب‌های درسی را دچار چه آسیب‌هایی نموده است؟ این بررسی نشان می‌دهد کتاب‌های درسی تاریخ ایران، تحت تأثیر سه تحول مهم انقلاب اسلامی، جنگ عراق علیه ایران و جابه‌جایی قدرت در میان احزاب، دستخوش تغییر شده است. از جمله‌ی این تغییرات، می‌توان به غلبه‌ی نگرش سیاسی و ایدئولوژیکی بر محتوای کتاب‌های درسی تاریخ معاصر، کتمان یا تحریف وقایع تاریخی در جهت تبیین دیدگاه‌های سیاسی و ارزشی جریان سیاسی حاکم، نگرش منفی نسبت به برخی شخصیت‌ها و حاکمیت‌ها، داوری‌های یک سویه درباره‌ی رخدادهای تاریخی و فقدان نگاهی جامع در بررسی حوادث تاریخی، اشاره کرد.
واژه‌های کلیدی: کلیدواژه‌ها: تاریخ معاصر ایران، کتاب‌های درسی، تحولات سیاسی، انقلاب اسلامی، جنگ عراق علیه ایران.
متن کامل [PDF 2702 kb] [English Abstract]   (2265 دریافت)    
ترویجی: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1393/11/15 | پذیرش: 1393/11/15 | انتشار: 1393/11/15


XML     Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 4 - ( مطالعات تاريخ فرهنگي 1389 ) برگشت به فهرست نسخه ها