:: دوره 3، شماره 11 - ( مطالعات تاريخ فرهنگي 1391 ) ::
جلد 3 شماره 11 صفحات 124-97 برگشت به فهرست نسخه ها
واکاوی دلائل حمایت، همراهی و همگرایی‌ فکری اصحاب مذاهب اسلامی؛ زیدیه، معتزله و مرجئه با نخستین قیام‌های سادات حسنی تا سال 145 هجری
لیلا نجفیان رضوی*
دانشگاه تهران ، leylanajafianrazavi@yahoo.com
چکیده:   (7762 مشاهده)
سرآغاز خیزش حسنیان برای به دست آوردن قدرت به دوره‌ی اموی باز‌می‌گردد، که با واکنش‌های متفاوت ارکان قدرت غیر رسمی جامعه همراه ‌بود و طیفی متنوع از حامیان را برای مقابله با قدرت حاکم، گرد هم آورد. اگر چه پژوهشگران، ابعاد مختلف قیام‌های حسنیان را مورد واکاوی قرار داده‌اند، اما در مقاله‌ی حاضر، با رویکردی تحلیلی، دلائل حمایت یا همراهی برخی اصحاب مذاهب اسلامی؛ زیدیه، معتزله، مرجئه با نخستین قیام‌های حسنیان؛ از نسل حسن مثنی، مورد توجه قرار گرفته ‌است. بر اساس بررسی انجام ‌شده، نزدیکی برخی آراء حسنیان همچون اعتقاد به افضلیت علمی و وراثتی محمد و برادرش ابراهیم بر سایر مدعیان رهبری، لزوم قیام علیه حاکم جائر و برداشت معنای نجات‌بخشی از لقب «مهدی»، ویژگی‌هایی است که بیشترین تأثیر را در حمایت یا همراهی اصحاب مذاهبی همچون معتزله و مرجئه با نخستین قیام‌های سادات ‌حسنی داشته ‌است. ضمن آن‌که اعتقاد گروهی از خاندان اهل‌بیت از سادات ‌حسینی به لزوم مبارزه‌ی مثبت با حاکمیت جائر، منجر به همگرایی حداکثری آنها با حسنیان، حضور در قیام‌های آنان و شکل‌گیری نهایی فرقه‌ی زیدیه شده‌ است.
واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: حسنیان، محمد بن عبدالله، ابراهیم بن عبدالله، زیدیه، معتزله، مرجئه.
متن کامل [PDF 257 kb] [English Abstract]   (1348 دریافت)    
ترویجی: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1393/8/18 | پذیرش: 1393/8/18 | انتشار: 1393/8/18


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 3، شماره 11 - ( مطالعات تاريخ فرهنگي 1391 ) برگشت به فهرست نسخه ها