|
ریشهیابی و خاستگاه تاریخی موقعیت و نوع پوشش شاطران درمراسم تعزیه عاشورا در روستای جَزَن دامغان
|
معصومه طوسی*   |
| عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه سمنان, ایران ، samira.toosi@semnan.ac.ir |
|
|
چکیده: (1848 مشاهده) |
ریشهیابی و خاستگاه تاریخی موقعیت و نوع پوشش شاطران در مراسم تعزیه عاشورا در روستای جَزَن دامغان
چکیده
در روستای جَزَن، در روز عاشورا، شاطرانی با پوشش خاص در نماد فرشته جلوی اسب امام حسین و یارانش میدوند و راه را باز می‌کنند. بررسی پوشش شاطرانِ فرشتهنما و سیر تغییراتِ آن و جایگاه شاطران در بستر تاریخی، هدف اصلی این پژوهش است. این پژوهش به روش توصیفیـ تاریخی، سیر تطور نوع پوشش و جایگاه شاطران را در روستای جزن از دوره باستان تا دوره معاصر بررسی میکند. در این پژوهش، علاوه بر اسناد تاریخی، از شواهد تصویریِ سفرنامهها، نگارهها و تحقیقات میدانی نیز استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که در دوره باستان و اوایل دوره اسلامی، شاطران از نظر نوع پوشش و جایگاه، به عیاران و پهلوانان شباهت داشتهاند. در دوران صفویه، قاجاریه و پهلوی، شاطران در خدمت اقشار بالای جامعه بودهاند و طرح و رنگ پوشش آنها، با عوامل اجتماعی و ورود فرهنگ بیگانه ارتباط داشته است. در دوره معاصر، شاطران در فرهنگ مردمی بازتاب داشتهاند و در عزاداری عاشورا با پوشش سیاه و سبز، نمایان شدهاند. پوشش نمادین آنها گویای اعتقادات مذهبی و سنن فرهنگی است. پوششهای مشترک نمادین و دویدن در رکاب بزرگان در دورههای تاریخی، نشان از موروثی بودن و اهمیت نقش شاطران در مراسم تعزیه است که تاکنون برجای مانده است.
واژههای کلیدی: شاطر، دورههای تاریخی، پوشش شاطران، تعزیه، روستای جَزَن
تاریخ دریافت : 4/11/1400- تاریخ تأیید: 20/2/1401
|
شماره‌ی مقاله: 3 |
| واژههای کلیدی: شاطر، دورههای تاریخی، پوشش شاطران، تعزیه، روستای جزن |
|
|
متن کامل [PDF 1237 kb]
(409 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/11/14 | پذیرش: 1401/3/10 | انتشار: 1401/3/10
|
|
|
|
|
|
