1- دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات تاریخ فرهنگی ، ghahestanimes@gmail.com 2- دانشیار گروه تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات تاریخ فرهنگی 3- استادیار گروه تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات تاریخ فرهنگی 4- استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران
چکیده: (2589 مشاهده)
تاریخ‌نگاری نظامی پهلوی دوم با ظهور مورخانی چون جهانگیر قائم‌مقامی دچار تحول و دگرگونی شد. در این نوع تاریخ‌نگاری افزون بر تاریخ نهادها و واحدهای نظامی، بر کشف علل نظامی رخدادهای تاریخی در همبستگی با آگاهی از روح ملی و شرح توانمندی‌ها و قابلیت‌های نظامی ایران تأکید می‌شد. در مقاله‌ی حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با هدف شناخت مؤلفه‌های تاریخ‌نگاری نظامی این دوره، به ارزیابی تأثیر تاریخ‌نگاری قائم‌مقامی در دگرگونی تاریخ‌نگاری نظامی این دوره می‌پردازیم و در این مسیر نوآوری‌ها، دستاوردها و ابتکارات جهانگیر قائم‌مقامی را بررسی می‌کنیم و می‌کوشیم به این مسئله پاسخ دهیم که مبانی و مؤلفه‌های اصلی تاریخ‌نگاری قائم‌مقامی چیست.یافته‌های پژوهش حاضر حاکی از این است که قائم‌مقامی متأثر از تحصیلات دانشگاهی و حضور طولانی در ساختار ارتش ایران، به‌عنوان یکی از نمایندگان نسل نظامی مورخ این دوره، توانسته است آثار بااهمیتی در ارتباط با تحولات نظامی ایران، نقش سازمان‌ها و نهادهای نظامی در این رویدادها و سیر تحول تاریخ‌نگاری آنها بیافریند. به همین سبب در مقاله‌ی حاضر این موضوع را با بررسی پیشینه‌ی تاریخ‌نگاری نظامی، روند تطور، تکامل و ارتباط این فرایندها با تاریخ معاصر ایران، آغاز کرده‌ایم.
