دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, تهران، ایران ، alisalarishadi@yahoo.com
چکیده: (1122 مشاهده)
رویکردهای رضاقلیخان هدایت به حکومت صفویه و نحوۀ پیوند آن با حکومت قاجاریه
چکیده رویکرد مورخان به حکومتهای پیش از خود و تلاش برای نشان دادن پیوند زمانۀ خود با آن گذشتۀ تاریخی، اهمیت ویژهای دارد، چراکه مورخان به عنوان اندیشمندان و آگاهان جامعه، بازتابدهندۀ بخشی از تلقیهای رایج روزگارشان هستند و این امر به عنوان یک جریان فکری و فرهنگیِ تأثیرگذار بسیار مهم است. مورخ با فاصله تاریخی و زمانی از دورههای پیشین و در ورای رفع تنگناهای متعارف پیشین، قادر است با فراغ بال بیشتری به ارزیابی کارنامۀ حکومتهای گذشته و مقایسه آن با عصر خود بپردازد. یکی از این مورخان، رضاقلیخان هدایت است که با ذیلنویسی روضهالصفایمیرخواند، به خلق کتاب روضهالصفای ناصری پرداخت. در این اثر، تاریخ دورههای پایانی تیموریان تا اواخر عصر ناصری ازجمله ترکمانان، صفویه، افشاریه، زندیه و قاجاریه روایت شده است. با توجه به اینکه بخشی از این کتاب درباره حکومت صفویه است، این نوشته بر آن است که نحوۀ مواجهۀ هدایت ـ مورخ نامدار قاجاریهـ با سلسله صفویه و نیز پیوند دو حکومت صفویه و قاجاریه را به بحث گذارد. بررسیها نشان داد که هدایت برخلاف اغلب مورخان پیش از خود، به جای تأکید بر تبار مغولی قاجارها، بر مناسبات و ارتباط قاجاریه و صفویه تأکید کرده، به گونهای که قاجاریه را تالی و تداوم صفویان فرض کرده و از اینرو، حکومتهای افشاریه و زندیه را کماهمیت جلوه داده است. واژگان کلیدی: تاریخنگاری، قاجار، صفویه، هدایت، روضهالصفای ناصری.
سالاری شادی علی. تحلیل رهیافت های تاریخی رضاقلی خان هدایت به حکومت صفویه و نحوۀ پیوند و نسبت آن با حکومت قاجاریه. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی. 1401; 14 (53) :28-52
تکمیل فرم تعهدنامه و امضای همه نویسندگان برای ارسال مقاله به داوری الزامی است. پس از تکمیل فرم می بایست در بخش ارسال فایل مقاله بارگذاری شود. جهت دریافت فرم این بخش را کلیک فرمایید.